Jakie są szanse powrotu do sportu po kontuzji kolana?
Uszkodzenie kolana jest bez wątpienia poważnym schorzeniem, mogącym dotknąć praktycznie każdego sportowca. Urazy skrętne, przeciążeniowe, stłuczenia przy upadkach, naderwania mięśni stabilizujących staw czy wręcz rozerwanie ścięgien i więzadeł… Wszystkie te zagrożenia czyhają na tych, którzy wymagają od siebie i swoich ciał więcej i więcej. Jednak czy takie uszkodzenia oznaczają kres kariery sportowej? Cóż, z doświadczenia klinicznego naszych lekarzy i licznych historii pacjentów, którym pomogliśmy – wynika, że nie! Jednakże, żeby zapewnić maksymalnie szybki powrót do sportu, i to do sportu na najwyższym poziomie, potrzebna jest ścisła współpraca między pacjentem, a zespołem terapeutycznym.
Ta współpraca może zaczyna się już w chwili urazu, lub też przy pojawieniu się pierwszych niepokojących pacjenta objawów i zadziałania z wyprzedzeniem. Bólu, obrzęku, czy ograniczenia ruchomości nigdy nie należy lekceważyć! Nie należy również próbować rozchodzić urazów, maskować objawów lekami przeciwbólowo-przeciwzapalnymi, zagryzać zęby mówiąc „jakoś to będzie“. Zawodnik praktykujący te zachowania może nie tylko zaobserwować pogorszenie się jego wyników, lecz, co jest znacznie poważniejsze, pogłębić rozległość swojego urazu, co może nie tylko przedłużyć okres rekonwalescencji, lecz w skrajnych przypadkach przekreślić dalszą karierę sportową. Pojawiający się ból zawsze powinien być sygnałem alarmującym, nigdy nie interpretowany jako „skutek uboczny mocniejszych treningów”.
Istotna jest właściwa diagnoza uszkodzenia i kontuzji kolana
Zatem co należy zrobić, kiedy przydarzy się kontuzja, a zawodnik chce jak najszybciej wrócić do sportu? Pierwszym krokiem jest wczesne postawienie diagnozy. Szybka konsultacja lekarska jest tutaj kluczem do sukcesu, nawet w obliczu strachu konieczności zawieszenia treningów na jakiś czas. Lekarze doskonale zdają sobie sprawę z tego, że w sezonie startowym każdy dzień jest na wagę złota, lecz nie można pozwolić, żeby kontuzja, która wymagałaby zaledwie kilku dni rekonwalescencji, przerodziłaby się w uszkodzenie wymagające tygodni, a nawet miesięcy terapii. Przed wybraniem się na wizytę warto samodzielnie przeanalizować i spisać, jak wyglądała objętość treningowa na przestrzeni ostatnich lat, jakiego typu ruchy są najbardziej powtarzalne, jakie zmienne w procesie treningowym mogły się pojawić (dieta, ilość startów, infekcje, zmiana trenera itp.) – ułatwi to postawienie nie tylko bieżącej diagnozy, ale – co równie ważne – pozwoli znaleźć pierwotną przyczynę (szczególnie w przypadku kontuzji przeciążeniowych) i w przyszłości być może ją wyeliminować.
Kiedy zostanie postawiona już diagnoza, kolejnym etapem jest jak najszybsze rozpoczęcie terapii. Praktycznie w każdym uszkodzeniu kolana ważną rolę pełni fizjoterapia, dzięki której możliwe jest wzmocnienie aparatu stabilizującego staw oraz poprawa zakresu jego ruchomości. W cięższych przypadkach konieczne może być leczenie operacyjne, po którym również zaleca się fizjoterapię. Oczywiście zastosowanie znajdują leki, które działają nie tylko przeciwbólowo, ale również uzupełniają nasze niedobory lub równoważą zachwianą gospodarkę hormonalną. Należy natomiast unikać rozwiązań krótkotrwałych, do których należą np. blokady nerwów, bo choć faktycznie zmniejszają one objawy bólowe, przez co zawodnik uważa, że może szybko wrócić do sportu, to mogą w ten sposób maskować poważniejsze schorzenia – pacjent ryzykuje więc wykluczeniem ze sportu na dłuższy czas. Ból to w większości przypadków sygnał alarmowy, na który należy zareagować, a nie choroba sama w sobie (wyjątek stanowią uszkodzenia nerwu, przeczulice itp.).
Rehabilitacja kolana
Rehabilitacja kolana to ścisła współpraca na linii zawodnik – zespół terapeutyczny. Ważna jest także jasna komunikacja oraz zaufanie, zarówno pacjenta do lekarza, jak i lekarza do pacjenta. Określenie wprost wymagań i oczekiwań przez zawodnika pomoże na lepsze zindywidualizowanie podejścia terapeutycznego, które będzie nie tylko wygodniejsze i lepiej dopasowane do stylu życia pacjenta, lecz przede wszystkim zapewni szybki powrót do zdrowia i kondycji sprzed urazu oraz pozwoli dalej uprawiać sport z minimalnym ryzykiem ponowienia kontuzji.
Podsumowując, wczesna diagnoza, szybka terapia oraz świadomość, że ignorowanie objawów i kontynuacja treningu mogą się zakończyć się fatalnie dla przyszłej kariery sportowej (a nawet codziennej sprawności). Odpowiednia diagnoza i leczenie są podstawą, która może zagwarantować nie tylko wysokie szanse na powrót do sportu, lecz także maksymalnie skrócić okres, w trakcie którego zawodnik jest wykluczony z treningów. Leczenie sportowców to sztuka ciągłego kompromisu pomiędzy czasem poświęconym na regenerację, a szybkim powrotem do rywalizacji zawodniczej. Wierzymy jednak, że przy dobrej komunikacji na linii zawodnik – zespół terapeutyczny, ta proporcja może być właściwie ustalona.