Urazy nadgarstka

Do urazu nadgarstka dochodzi najczęściej na skutek odruchowego podparcia się podczas upadku, kiedy ręka jest zgięta grzbietowo. W zależności od rodzaju obrażeń wyróżnia się jego stłuczenie, skręcenie i zwichnięcie. Może również dojść do złamania kości tworzących nadgarstek, jak również tych znajdujących się w bliskiej odległości – kości promieniowej, łokciowej, czy też kości śródręcza.

Skręcenie nadgarstka

Najprostszym zabiegiem miejscowym, wielokrotnie stosowanym na co dzień, jest schładzanie bolącego miejsca okładem z lodu. W odpowiedzi na zimno, naczynia krwionośne kurczą się – zmniejsza się więc dopływ krwi do chorego miejsca, co bezpośrednio przekłada się na zmniejszenie dolegliwości bólowych w tym obszarze -wraz ze wzmożonym ukrwieniem i zwiększoną przepuszczalnością naczyń, wzrasta bowiem tendencja do powstania obrzęku i napływu czynników prozapalnych do tkanki. Dodatkowo, pod wpływem wzrostu aktywności receptorów zimna dochodzi do spadku prędkości przewodzenia impulsów nerwowych i w konsekwencji spadku nasilenia bólu.Takie intuicyjnedziałanie znajduje zastosowanie szczególnie w przypadku świeżych kontuzji i urazów, lecz bywa również przydatne w łagodzeniu przewlekłych stanów zapalnych.

Skręcenie najczęściej jest utożsamiane ze stawem skokowym bądź kolanem, jednakże nadgarstek również jest podatny na taki uraz. Skręcenie jest definiowane jako urazowe uszkodzenie torebki stawowej i więzadeł, które wywołane jest przez ruch w stawie przekraczający fizjologiczny zakres ruchomości. Co ważne, powierzchnie stawowe w tym przypadku nie tracą ze sobą kontaktu.

Do objawów skręcenia należy obrzęk stawu, ograniczona ruchomość nadgarstka oraz ból, który nasila się w trakcie zginania i prostowania ręki. Wyróżnia się kilka stopni skręcenia:

Zwane jest skręceniem lekkim i wiąże się z uszkodzeniem pojedynczych włókien w obrębie więzadeł. Objawy są miernie nasilone, nie obserwuje się patologicznej ruchomości stawu.
Zwane jest stopniem średnim. Morfologicznie zbliżone jest do stopnia pierwszego, objawy są nieco bardziej nasilone, a główna różnica z poprzednim stopniem polega na delikatnej ruchomości patologicznej w stawie.
Najcięższy stopień skręcenia wiąże się z kompletnym przerwaniem ciągłości więzadeł. Można zaobserwować poważną niestabilność stawu, bardzo silny ból i znaczny obrzęk.

Leczenie skręcenia polega na zastosowaniu algorytmu PRICE (Protection, Rest, Ice, Compression, Elevation). Taka terapia polega na ochronie przed kolejnymi urazami, oszczędzaniu stawu, unikaniu wykonywania nim ruchów w zakresie bólowym, zastosowaniu chłodzących kompresów oraz uniesieniu kończyny. Wszystkie te czynności mają na celu minimalizację powikłań, zmniejszenie obrzęku i bólu. Świetnym środkiem umożliwiającym zarówno ochronę przed kolejnymi urazami oraz miejscową kompresjoterapię jest usztywnienie stawu za pomocą bandaża elastycznego lub czasowego stabilizatora.

Jeśli uraz był poważny, nie należy go bagatelizować! Na skutek źle wygojonego skręcenia może dojść do poluzowania się aparatu więzadłowego i niestabilności w stawie, co z kolei predysponuje m.in do zwichnięć.

Zwichnięcie nadgarstka

Zwichnięcie często bywa mylone ze skręceniem. Choć mechanizmy wywołujące oba schorzenia są bardzo podobne, a objawy takie jak ból, obrzęk i ograniczenieruchomości stawu są również charakterystyczne dla obu urazów, różnica jest diametralna. Zwichnięcie – w przeciwieństwie do skręcenia – polega na utracie kontaktu pomiędzy powierzchniami stawowymi. Utrata ta może być całkowita, bądź może dojść jedynie do przesunięcia się powierzchni względem siebie (mowa wtedy jest o podwichnięciu stawu).

Zwichnięcie jest o tyle niebezpieczne, że nienastawione może na stałe zaburzyć równowagę między więzadłami (część z nich będzie rozciągnięta, część skrócona). Z tego powodu konieczne jest szybkie i umiejętne nastawienie zwichnięcia przez lekarza. W ramach pierwszej pomocy na miejscu wypadku można zastosować omówiony powyżej algorytm PRICE.

Złamanie nadgarstka

Złamanie nadgarstka to wyjątkowo nieprecyzyjny termin. Nadgarstek zbudowany jest z ośmiu kości ułożonych w dwa szeregi i każda z nich może ulec złamaniu. Jednakże najczęściej złamaniu ulega kość łódeczkowata – drobna kość znajdująca się bocznie w pierwszym szeregu kości nadgarstka.

W tym przypadku często nie obserwuje się deformacji, początkowo nawet ruchomość nie musi być ograniczona. Pacjenci zwykle nie zgłaszają się bezpośrednio w dniu urazu, gdyż dolegliwości narastają powoli i potrzebę konsultacji ze specjalistą odczuwają dopiero w kolejnych dniach.

Nierzadko urazom nadgarstka towarzyszy złamanie końca dalszego kości promieniowej – zwłaszcza, jeżeli mechanizm urazu polegał na upadku na wyprostowaną rękę wystawioną do asekuracji. W tym wypadku ograniczenie ruchomości i bolesność są bardziej wyrażone i pacjent zwykle nie zwleka ze zgłoszeniem się na wizytę lekarską.

Diagnostyka zazwyczaj opiera się na wykonaniu zdjęć RTG. Jeśli jednak złamanie jest słabo widoczne, lub konieczne jest zebranie większej ilości danych do przeprowadzenia operacji, wykonuje się badanie tomografii komputerowej. Nieprzemieszczone złamanie można leczyć unieruchomieniem przez 6-8 tygodni, natomiast nawet niewielkie przesunięcie odłamów wymaga podejścia operacyjnego.